کوه سبلان (ساوالان)

کوه سبلان (ساوالان)

کوه سبلان که در زبان ترکی به آن «ساوالان» گفته می‎شود، از کوه‌های مرتفع ایران به شمار می‎آید. این کوه پس از دماوند و علم‎کوه، سومین قله بلند ایران لقب دارد.كوه آتشفشانی سبلان در شمال شرقی ایران و در 25 كیلومتری جنوب شرقی مشگین‌شهر استان اردبیل واقع است.

سبلان یک قله آتشفشانی است و ارتفاع قله آن به ۴۸۱۱ متر می‎رسد که بر فراز آن، دریاچه زیبایی قرار دارد. اگرچه سبلان در بیشتر ماه‌های سال پوشیده از برف و یخ است، اما آب‌گرم‌های طبیعی فراوانی در دامنه‌ این کوهستان وسیع وجود دارد که زبانزد هستند.

کوه سبلان در فرهنگ مردم منطقه نیز جایگاه والایی دارد. بسیاری این کوه را محل تولد زرتشت می‎دانند. چرا که در کتاب‎های گوناگون به پایین آمدن زرتشت از این کوه اشاره می‎شود. جایگاه فرهنگی این قله در میان مردم منطقه به حدی است که به نام آن، قسم یاد می‎کنند.

به طور کلی شهرستان اردبیل از منظر پوشش گیاهی و گیاهان خودرو بسیار غنی و منحصربه‎ فرد است. به‎ خصوص منطقه سبلان که به علت وجود چنین پوششی، یکی از قطب‎ های زنبورداری و همچنین تولید گیاهان دارویی به شمار می‎ آید. همچنین در سال‎های اخیر، یک گونه کمیاب گیاهی در سبلان توسط یک گیاهشناس ایرانی به نام «دکتر عزیز جوانشیر» کشف شده که به نام او، «آستاراگالوس همیفاقا عزیزیا» نام‎گذاری شده است.

منطقه کوهستانی سبلان از سه قله معروف تشکیل شده است که بزرگ‎ترین آن‎ها به «سلطان» معروف است. دو قله دیگر به ترتیب «هرم» و «کسری» نام دارند. این کوهستان به موازات جنگل‎های ارسباران در امتداد شرقی – غربی کشیده شده است و از جنوب‎ غربی به کوه «بُزقوش» و ارتفاعات سهند مرتبط است.

یکی از نمادهای کوهستان سبلان عقاب است. این نماد برگرفته از سنگی به شکل عقاب در جبهه غربی قله سلطان است. این سنگ که همواره مورد توجه کوهنوردان بوده، تبدیل به نماد این کوهستان شده است. همچنین کوهنوردان سنگ‎های دیگری را در مسیر خود به شکل‎هایی از جمله روباه، کبوتر کاکلی و شاه و ملکه سنگی تشبیه کرده‎اند که به نوعی راهنمای مسیر صعود نیز به شمار می‎روند.

کوهنوردان بسته به توانایی‎ های خود مسیرهای مختلفی را در پیش می‎گیرند. مسیر شمال شرقی مرسوم‌ترین مسیر صعود به سبلان است که به این منظور باید از سه راهی «لاهرود» به سمت آبگرم «قوتورسوئی» ادامه مسیر داد. می‎‌توان از آبگرم تا پناهگاه که در ارتفاع 3100 متری ساخته شده است، از خودروهای مخصوص این مسیر استفاده کرد و بدین ترتیب صعود ساده‌تری را در پیش داشت.

قلعه آتشفشانی سبلان، حدود 5 كیلومتر مربع مساحت دارد كه محفظه آتشفشانی در جنوب شرقی قله و در داخل این مخروط، دریاچه‌ای با محیط بیضی‌شكل به اقطار 195 متر و 80 متر وجود دارد و در ردیف دریاچه‌های آتشفشانی محسوب می‌شود.

كف این دریاچه از بازالت، آندزیت و تراكیت تشكیل شده است و خود دریاچه تقریباً 25 متر پایین‌تر از لبه‌های مخروط آتشفشانی است. آب دریاچه تنها از طریق بارش برق تأمین می‌شود و به استثنای فصل تابستان، در تمام فصول سال یخ بسته و منجمد است. درجه حرارت آب از درجه حرارت محیط تبعیت می‌كند و این نشان‌دهنده آن است كه آتشفشان سبلان فعالیت حرارتی ندارد. عمق دریاچه به شكل قیف بوده و می‌توان گفت كه هنوز كف دریاچه را مشخص نكرده‌اند.

کوه سبلان به لحاظ دارا بودن پتانسیل گردشگری جزو 7 مقصد گردشگری کشور محسوب می شود. در دامنه های سبلان 110 چشمه آبگرم و سرد وجود دارد که برخی آز آنها به آبدرمانی های مدرن تبدیل شده اند. آبگرم قینرجه با دمای 84 درجه بعنوان گرم ترین، آبگرم قوتور سویی با درجه اسیدی 7/2 بعنوان اسیدی ترین، و آبگرم گاومیش گلی با دبی 65 لیتر بر ثانیه بعنوان پرآب ترین آبگرم شناخته شده اند.

منبع : visitiran.ir/fa