مسجد حیدریه قزوین (جامع صغیر)

مسجد حیدریه قزوین (جامع صغیر)

نقد و بررسی

توضیحات

مسجد حیدریه در شهر قزوین و در خیابان ایران قرار دارد. مسجد حيدريه با تزيينات زيباي خود يكي از عالي ترين بناهاي معماري ايران به شمار مي رود راجع به تاريخ ساخت اين بنا اطلاع صحيحي در دست نيست ولي احتمالاً همان مسجدي مي باشد كه حمداله مستوفي و امام رافعي آن را به نام جامع اصحاب ابوحنفيه خوانده اند. حمداله مستوفي در اين خصوص مي گويد: «جامع اصحاب اعظم امام ابوحنفيه رضي اله عنه، زاهد خمارتاش نام، عمارتي ساخت، مساحت كوچك بود. ملك مظفرالدين آلب ازغو سراي عيسي نصراني بخريد و اضافت كرد آن را، تا بزرگ شد.» امام رافعي نيز گويد: «منبر بزرگ آن در سال 404 هجري از ري حمل شد» و باز مي گويد «اين مسجد در سال 513 هجري به علت زلزله خراب شد و در زمان اميرزاهد خمارتاش بن عبداله عماري تجديد گرديد.»

اين مسجد يكي از نمونه هاي كامل مساجد چهارطاقي مي باشد كه با كمي تغيير به شكل كنوني درآمده است. محراب و تزيينات آن از نظر طرح در نوع خود جزء بهترين و نفيس ترين نمونه هاي هنر گچبري به شمار مي رود. همچنين هماهنگي طرح پيچيده گچبري و سادگي طرح آجركار بي نظير است. كتيبه هاي كوفي اين مسجد كه به شكل كوفي گلدار، كوفي گل و برگدار و كوفي پيچيده گچبري شده اند بسيار به كتيبه هاي مقصوره مسجد جامع كبير قزوين شباهت دارند مقصوره مسجد حيدريه تنها بازمانده شكوه اين مسجد بوده كه در دوره هاي بعد تخريب گرديده و قسمت هاي ديگري بدان ملحق شده است. گنبد رفيع مقصوره فروريخته و براي حفاظت ظرايف تزيينات آن سقفي شيرواني بر آن بنا نموده اند.