مسجد جامع یا مسجد سيد (سلطانی) زنجان

مجموعه مسجد و مدرسه سيد به عنوان يكي از بزرگترین و زیباترین مساجد و باارزش ترين بناي تاريخي شهر زنجان است كه در بافت بازار قدیم (بازار بالا) در راسته قیصریه قرار گرفته است، این مسجد اولین و بزرگترین مسجد و مدرسه شهر بوده، همچنین تنها مسجدی است که در میان مساجد شهر زنجان به سبک چهار ایوانی ساخته شده و کلیه قوانین و قرار دادهای مفروض در معماری مساجد سنتی در ایران را با تاثیر پذیری از سلیقه ها و امانات محلی در خود جای داده است.

اين بنا از ضلع غربي با بازار قيصريه و از ضلع شرقي با معبر موصوف به كوچه مسجد سيد واز جبهه شمالي با خيابان امام وسبزه ميدان در ارتباط است .اين مجموعه ارزشمند تاريخي توسط عبدالله ميرزا دارا ,پسر يازدهم فتحعلي شاه قاجار در سال 1242هجري قمري احداث گرديده است . مسجد و مدرسه جامع دارای 20 حجره می باشد که حجرات آن در دو سوی میانسرای مستطیل شکل گسترده شده اند.

اوج تزئینات بنا در سطوح ایوان های شمالی و جنوبی تمرکز یافته، کاربرد تزئینات معقلی و خط بنائی، نگاره های گیاهی و انواع طرحهای هندسی که با تکنیک کاشی هفت رنگ یا مینایی اجرا شده، طیفی از هنر دوره قاجار را بوجود آورده است. مهمترین کتیبه تاریخی مسجد فرمانی است از فتحعلی شاه قاجار در خصوص احداث بنا که به خط ثلث در پای قوس ایوان جنوبی نگاشته شده است.