میناکاری
میناکاری هنری است که از آن برای زینت بخشیدن به زیورآلات و ظروف استفاده می شود. به گفته پرفسور پوپ در کتاب “سیری در هنر ایران” میناکاری هنر درخشان آتش و خاک است با رنگ های پخته و درخشان که سابقه آن به 1500 سال پیش از میلاد می رسد. بنا به اعتقاد پژوهشگران این هنر در ایران بنیان نهاده شده و سپس به سایر نقاط جهان راه یافته است. یکی از قدیمی ترین آثار مکشوفه در خاک ایران بازوبندی از جنس طلاست که منقش به مینا کاری است، قدمت این اثر به دوران هخامنشی می رسد و در حال حاضر در موزه ویکتوریا و آلبرت لندن نگهداری می شود؛ همچنین بشقاب های ساسانی کشف شده در ارمنستان که در موزه متروپولیتن نیویورک و در موزه هنرهای اسلامی برلین نگهداری می شوند. دوره سلجوقیان را اوج هنری میناکاری می دانند و آثار کار شده را به کشورهای هم جوار نیز صادر می کردند؛ یکی از معروف ترین آثار این دوره که شهرت جهانی دارد “سینی آلب ارسلان” نام دارد که میناکاری روی نقره است و امروزه در موزه صنایع ظریفه بوستون نگهداری می شود. حسن کاشانی هنرمند این اثر است که نامش با خط کوفی بر روی آن حک شده است. روش میناکاری به این صورت است که ابتدا زیر ساخت مورد نظر را که امروزه معمولاً از فلز مس مرغوب است آماده کرده،
بر روی آن لعاب سفید زده و در کوره می گذارند تا پخته شود. سپس روی آن را نقاشی های سنتی کشیده و دوباره در کوره می گذارند، در این زمان، اثر، مینا نام می گیرد. مینا ماده ای زجاجی است که بر اثر ذوب شدن روی سطح اشیای فلزی، جلوه ای شفاف، شبیه به کاشی لعاب دار پیدا می کند. هنر مینا کاری به روش های مینای مشبک، مینای نقاشی، مینای حکاکی و مینای خانه بندی اجرا می شود، مینا سازی متداول امروزی، نوعی نقاشی با رنگ مینایی است. از هنر میناکاری برای ساخت تابلو، ساعت، شربت خوری، پیپ تزئینی، گردنبند، جعبه جواهرات، ظروف، گلدان، جواهرات و غیره استفاده می شود. تابلوهای مینا با هنرهای دیگر مانند طلاکاری، خاتم کاری، مینیاتور و جواهر سازی ترکیب می شود ضمن اینکه بر روی درها و چهل چراغ ها و ضریح اماکن متبرکه نیز از میناکاری استفاده می شود. نقوش مینایی عبارتند از: نقوش اسلیمی، ختائی، گل و مرغ، انواع نقوش پرندگان و حیوانات. اصفهان مهم ترین مرکز میناکاری ایران است.
منبع : visitiran.ir/fa
