حصیربافی خوزستان
حصیربافی از هنر هایی است که قدمت چند هزار ساله دارد. این که محل پیدایش این هنر کدام شهر یا کشور است، اطلاع دقیقی در دست نیست. البته باستان شناسان آثاری از حصیر روی تکه های گچ مربوط به شش هزار سال قبل پیدا کرده اند. قدیمی ترین نمونه ی حصیر بافی ایران مربوط به منطقه شهداد در استان کرمان است. حصیربافی که عبارت است از بافت نی های نازک در میان تارهای پنبه ای، از زمان مصری های باستان تاکنون تغییری نکرده است. بوریابافی در ایران حتی امروزه هم پیشه ی مهمی به شمار می رود و در ساخت سقف خانه های گلی به کار می رود. بنابراین حصیربافی که شامل بامبوبافی و مروابافی نیز می شود، یکی از حرفه های بسیار کهن است که شامل انواع محصولات بافته شده با الیاف، ساقه و شاخه های گیاهان مختلف میشود و به دلیل استفاده از شاخ و برگ گیاهان در بافت آن، از اولین دست بافته های بشری محسوب می شود که با یکجانشینی و ایجاد کشاورزی به وجود آمده است.
مواد اولیه ی حصیربافان نقاط مختلف ایران، به نسبت محیط جغرافیایی عبارت است از: برگ درخت خرما (پیش)، برگ درخت خرمای وحشی نر (پُرک)، خرمای وحشی ماده (داز)، ساقه های نی باتلاقی مناطق گرمسیری خوزستان، مناطق سردسیر اطراف دریاچه زریوار نزدیک شهر مریوان، مرداب انزلی، اطراف دریاچه هامون (ترکه)، ساقه های گندم در استان های زنجان و آذربایجان و.. ابزار حصیربافی و وسایل مورد استفاده آن بسیار محدود بوده و از تعدادی ابزار ابتدایی نظیر داس، انواع کارد، سوهان، درفش، قیچی، سوزن و.. تجاوز نمی کند.
این هنر در استان های سیستان و بلوچستان، خوزستان، کردستان، هرمزگان، بوشهر، کرمان، یزد، فارس، مازندران، گیلان و تهران رایج است. که در خوزستان بهصورت سبدبافی، حصیربافی و بوریابافی رایج است. حصیر به طور عمده با دو روش مارپیچ و درهم بافته یا مشبک بافته میشود. امروزه در نقاط مختلف خوزستان در هر فضایی که امکان دسترسی به برگ نخل و نی و ترکه امکان پذیر باشد می توان حصیربافی را مشاهده کرد. شهرهای آبادان، خرمشهر، شادگان و دشت آزادگان از مراکز عمده ی تولید این محصول است. این نوع حصیر در شهرها برای آویختن در جلوی پنجره مورد استفاده قرار می گیرد. عشایر نیز برای حصار پشت چادرهایشان و همچنین ساختن لانه ی مرغ و خروس، بره، بزغاله و.. از آن استفاده می کنند. بوریا یا حصیر زیر انداز از دیگر محصولات استان خوزستان است که با الیاف برگ درختان خرما بافته می شود این حصیر از نی مردابی که در این منطقه به وفور رشد می کند نیز تولید می شود. این نوع حصیر برای زیرانداز و همچنین پوشش سقف منازل کاربرد دارد. آن را روی تیرهای سقف ساختمان قرار داده و روی آن را با مصالح ساختمانی می پوشانند. بوریابافی فقط توسط مردان انجام می شود.
منبع : visitiran.ir/fa
