گنبد نمکی جاشک
«گنبد نمکی جاشک» کوهی نمکی است که در بخش شمالی کوه جاشک با بلندای 1350 متر، در انتهای جنوبیِ رشته کوه زاگرس قرار دارد. این گنبد نمکی 12 کیلومتر درازا، 4.5 کیلومتر پهنا و گسترهای نزدیک به 3650 هکتار دارد.
گنبد نمکی جاشک در میان دو بخش «بردخون» و «کاکی» میان شهرستان‌های «دیر» و «دشتی» قرار دارد. این گنبد نمکی در 144 کیلومتری جنوب شرقی بندر «بوشهر» و 60 کیلومتری شهر «خورموج» و فاصلهای 15 کیلومتری از شهر «کاکی»، در استان «بوشهر» واقع شده است.
روستای «جاشک» در شمال و روستای «گنخک» نیز در شرق این گنبد نمکی است. اما این گنبد تنها یکی از 114 گنبد نمکی در جنوب ایران است. گنبد نمکی جاشک در 600 میلیون سال پیش در پایان دوره زمین‌شناختی «پرکامبرین» تشکیل شده و یک نشان سنگوارهای به حساب می آید.
گنبد نمکی جاشک سپید رنگ است، به گونهای که در شرق جاده «کنگان» به بوشهر همچون کوهی برفی نمایان است. بخشهایی دیگر از این گنبد نمکی در پایین دستِ کوه همچنین رگههایی نارنجی، زرد، سرخ و خاکستری دارد که نشان از آمیختگی عناصر فلزی دارد. به همین سبب «نمک رنگین» هم خوانده می شوند. سپیدی گنبد نمکی جاشک چنان درخشان است که در تصویری از آسمان پیمای ناسا در سال 2006 از یک ایستگاه جهانی نیز پیداست.
در این گنبد، یخچال‌هایی نمکی در بخش شرقی آن نمایان هستند. اگرچه آنها در دمای جنوب ایران واقعاً یخچال نیستند، اما با یخچالها همانندی دارند. همچنین باید از آبشارهای زیبا و نمکی در گنبد خاشک یاد کرد که در بخشهایی از سال، بیشتر در بهار و تابستان بلورهای نمکی بزرگ در آن نمایان میشود. این آبشارها نیز همچون یخچالها در واقع آبشار نیستند، بلکه نمک روان هستند. فرسایش آبی در سراسر گنبد نمکی جاسک به گونههای شگفتانگیزی نموادر میشود، یکی از این نمونه فرسایشها اشکفت‌های نمکی در گوشه و کنار گنبد هستند که با آب شدن رسوبات نمکی در آن رخنه کردهاند.
نمونهای دیگر از فرسایش آبی، ستونهایی است که «تخت دیو» نامیده شدهاند. تخت دیو افسانههایی بومی را پیرامون گنبد نمکی خاشک گرد آورده است. همچنین دره «گل کلم» که نارنجی و سفید است نمودی دیگر دارد. این نام برای همانندی گلولههای بلورین نمک در چشمه‌های آب شور به آن داده شده است.
پوشش جانوری گنبد نمکی جاشک دارای کل و بز، روباه، شغال وکفتار و پرندگانی چون باقرقره، کبک، تیهو، زنبورخور، پرستو، بادخورک، گنجشک و سهره و گونه‌هایی از خزندگان است.
پوشش گیاهی آن نیز در بخشهایی شامل گون، گیشدارا، قیج است و کمی دورتر نیز درختچه‌هایی چون کنار، اشک و بادام کوهی و گل سنگ هستند.
منبع : visitiran.ir/fa
