چرم سازی همدان
به طور کلی در تعریف صنایع دستی چرمی می توان گفت هنر استفاده از چرم طبیعی در تزئین و ساخت یک فرآورده با استفاده از شیوه های سنتی، مانند سوخت چرم، معرق چرم و نقش اندازی ضربی (حکاکی روی چرم)، نقاشی روی چرم و موارد دیگر است. صنایع دستی چرمی بی شک فرآورده ای پرطرفدار است که کلیه ی مراحل آن از تولید دام، عملآوری چرم خام و آهک کاری، نمک پاشیدن و.. به طریقه ی سنتی و با دست انجام می شود.
با مطالعه ی آثار و علائم و نقوشی که در آثار باستانی وجود دارد ایرانیان در قدیم از چرم برای تهیه ی کفش و افزارهای جنگ استفاده می کردند. محققی روسی در کتاب خود نوشته است “مردم ثروتمند ایران از پوست های گرانبها نظیر یوزپلنگ و افراد بی بضاعت از پوست گوسفند استفاده می کنند. براساس مطالعات انجام گرفته از وضعیت لباس پوشیدن ایرانیان از 1500 سال قبل از میلاد، ایرانیان از پوستینه ای بلند و بی آستین استفاده می کردند که تا پشت زانو ادامه داشته است.
در استان همدان به دلیل مراکز زیاد دامپروی، در زمینه ی مصنوعات چرمی خصوصاً از نوع چرم گاوی شهرت زیادی دارد. چرم تولیدی در همدان به علت کیفیت و کمیت خاص آن، مشهورترین چرم در سرار کشور به شمار می آمد. با توجه به مکتوبات قابل استناد مربوط به سفرنامه ها، سابقه ی شهرت چرم همدان به دوره ی قاجار می رسد و وجود راسته ی دباغ خانه که از انشعابات بازار در خیابان اکباتان است به لحاظ معماری به دوره ی قبل از قاجار بر می گردد که بیانگر سابقه ی دیرین دباغی سنتی در شهر همدان است. همچنین تولید چرم به شیوه ی امروزی و صنعتی با احداث اولین کارخانه چرم ایران که در شهر همدان بود در سال 1312 شروع شد و توسعه ی قابل توجهی یافت.
در روش سنتی برای تولید چرم، بیشتر از پوست گاو استفاده می شود. زیرا در مرحله ی لشزنی و سایر مراحل امکان صدمه دیدن پوست کمتر است و از سوی دیگر محصولات مرغوب تری نیز حاصل میشود. پوستها را 3 تا 6 روز در آب قرار می دهند تا نمک و حالت خشکی آن از بین برود. این نمک پس از جدا کردن پوست از لاشه به آن اضافه شده است. مراحل بعدی در چرم سازی سنتی عبارتند از موگیری، لشزنی (در آوردن چرم از حالت خامی)، نمک پاشیدن، مازوکاری، سنگ زنی، پیه زنی، رنگ زنی و صیقل زنی. مراحل تولید چرم به روش سنتی در گذشته حدوداً سه ماه به طول می انجامید. از این فرآورده انواع لباس های چرمی، کفش، کیف، تابلو و جلد کتاب تهیه می شود.
منبع : visitiran.ir/fa
