خورجین بافی چهارمحال و بختیاری
استان چهارمحال و بختیاری وسعت کمی در تقسیمات کشوری دارد اما با این وجود پذیرای دو ایل بزرگ بختیاری و قشقایی است، همچنین تاثیراتی از دست بافته های اهالی استان های خوزستان و فارس پذیرفته و متقابلاً تاثیراتی نیز بر آنها گذاشته است. خورجین ها در زندگی روزمره جدا از بحث کاربرد، وظایف دیگری را نیز برعهده دارند. انواع خورجین ها در فرهنگ جامعه عشایری به ابزار بیان و انتقال زیبایی بدل می شود و زندگی یکنواخت و روند مکرر کوچ محتوم را پر جلوه تر، متنوع تر و زیباتر می سازد. از خورجین به عنوان ساک، چمدان و صندوق استفاده می کنند. خورجین ها کاربردهای بسیار زیاد و اندازه های متنوعی دارند که از لحاظ اندازه می توان آنها را به سه دسته کوچک، معمولی و بزرگ تقسیم کرد.
خورجین هایی که در اندازه کوچک و متوسط تهیه می شوند شامل دو مربع روبه روی هم هستند که بر روی یک سطح مستطیل شکل دوخته می شوند، اما خورجین های بزرگ که مخصوص عشایر است شامل دو مستطیل بزرگ است که روی یک سطح شبه مربع تعبیه می شود و در قسمت وسط روبه روی هم قرار می گیرد. نوع اول که از لحاظ اندازه کوچک است به اکبه خورجین معروف است و بیشتر برای نگهداری اسناد و اشیا قیمتی، وسایل شخصی یا زیورآلات به کار می رود که برخی از آنها مخصوص بانوان به ویژه هنگام سوارکاری است و آن را معمولاً جلوی زین اسب آویزان می کردند تا سوارکار بتواند وسایلش را نیز درون آن بگذارد.
معمولاً آندسته از خورجین ها که جلوی حیوانات آویزان می شوند شامل دو تکه پارچه به پهنای حدود ده سانتیمتر و به درازی 60 سانتیمتر است که روی آن به طور تمام دکمه دوزی شده و نقش دار است. و در انتهای آنها نیز دو منگوله بزرگ آویزان است که به آنها وَروَنه می گویند. این ورونه هنگام حرکت روی دستهای حیوان به حرکت در می آید و مانع نشستن مگس و حشرات دیگر روی دست های او شده و از حرکت سر و گردن اسب برای راندن مگس و در نتیجه خطرات ناشی از آن میکاهد. دسته دوم که خورجین های معمولی هستند؛ در اندازه 100 در 50 سانتیمتر بافته می شوند و مخصوص جابه جایی خوراکی و وسایل و ابزار معمولی است. این نوع خورجین را چهارمحالی ها برای جابه جایی خریدهای معمول روزانه بر روی دوش می گذارند. دسته سوم خورجین های بزرگ هستند که بافت آنها بیشتر در بین بختیاری ها رایج است. ابعاد این خورجین ها 100 در 150 سانتیمتر و جیب هایشان اغلب مستطیل شکل است یعنی پهنای آنها بیش از درازایشان است. از مهمترین مناطق مهم تهیه این بافته می توان به دارجونه، چلگرد، کوهرنگ و مناطق مختلف بازفت (عشایرچهارمحال) اشاره کرد.
منبع : visitiran.ir/fa
