تنگ براق
«تنگ بُراق» روستای کوچکی در 15 کیلومتری شهر «سده» و 80 کیلومتری شهر «اقلید» در 190 کیلومتری «شیراز» در استان «فارس» است. رودخانه «کُر» از دل این تنگه میگذرد و در طی سالیان دراز، دیواره سنگی اطراف خود را به این شکل درآورده است.
رود کر خود از دریاچه «بختگان» سیراب میشود که آن نیز از چین خوردگی زمین شناختی زاگرس پدید آمده است. بر اثر فرسایش آبی ایجاد شده توسط رود، شکافی با دیواره‌هایی به پهنای 40 متر و به بلندای نزدیک به 100 متر در پیکر کوه ایجاد شده است.
درنهایت آبشاری پدید آمده است که آبریزگاه آن ژرفایی تا 10 متر دارد. همچنین اشکفتی آهکی و «کارستیک» نیز در تنگ رخنه کرده است که سراسر پوشیده در خزه است. تنگ براق در میان جنگلهای بلوط پنهان شده است و نشان آن را باید از شالیزارها گرفت.
ساختار سنگی تنگ براق «کربناته» است و به دوران «کرتاسه» در 140 میلیون سال پیش باز می گردد. کوههای چپ و راست تنگه آهکی هستند. تنگ براق همچنین در محور گردشگری «شیراز- دشمن زیاری – خانمین – تنگ براق – سده» قرار گرفته است.
در تنگ براق سنگ نوشته ای باستانی به درازای 2 متر به خط پهلوی اشکانی و پهلوی ساسانی برجای مانده است. این کتیبه در سال 1376 خورشیدی در شمار فهرست آثار ملی ایران جای گرفت. در این سنگ نبشته شاپور یکم، شاهنشاه ساسانی، فرزند ادرشیر، خود و قدرت تیراندازی خود را چنین معرفی میکند:
«این تیر اندازی من، بَغِ مزدیَسن، شاپور شاهان
شاه ایران و انیران است، که چهره از یزدان دارد، [من] پسر
بغ مزدیسن، اردشیر شاه شاهان ایران…
از این سنگچین تیر به آن سنگچین پرتاب کردیم…».
منبع : visitiran.ir/fa
