تالاب های آلاگل و آلماگل و آجی‌گل
تالاب های «آلاگل» و «آلماگل» و «آجی‌گل» در غرب «آبریز اترک» در شمال شهر «گنبد کاووس» در استان «گلستان» جای دارند. این تالاب های سهگانه بخشی از میراث تالاب هایی به شمار میروند که آوازه جهانی دارند. «گل» در زبان ترکی واژهای است که برای دریاچه، تالاب و آبگیر به کار برده میشود.
بر روی زمینهای هموار «ترکمن صحرا»، تالاب بزرگ آلاگل با گستره 2500 تا 3027 هکتار و به ژرفای 4 و نیم متر، آجی‌گل با گسترهی 320 هکتار و ژرفای 3 متر و آلماگل نیز با گسترهی 207 هکتار و ژرفای 1 و نیم متر، پشت سر هم بزرگترین تا کوچکترین تالابهای سه گانه ی جنوب خاوری دریای کاسپین هستند.
هر سه تالاب از رودخانه اترک و باران سیراب میشوند. رودخانه اترک از کوه‌های «هزار مسجد» خراسان سرچشمه می‌گیرد و به «خلیج حسین‌قلی» دریای کاسپین میریزد. گفتنی است آلاگل در 75 کیلومتری «گرگان»، در شمال روستای «تنگلی»، در بخش مرزی «داشلی برون» و میان شورهزار ترکمن صحرا جای دارد و تالاب آب شور است که پرندگان و ماهیان و گیاهان شورزی را مهمانی میکند. آلماگل که در گویش بومی به معنای «دریاچه سیب» است، یک تالاب آب شیرین و یک بخش شکار ممنوع است.
سرزمینی که این سه تالاب را در بر گرفته از سنگ آهك، ماسه و شیستهایی است که به دوران چهارم زمینشناسی «کواترنری» و نزدیک به 2 و نیم میلیون سال پیش باز میگردد.
در یک پژوهش نشان داده شده که روی هم از یک چندگونگی گیاهی با 105گونه از 84 جنس و 39 تیره نگهداری میکنند و از کانون های زادآوری پرندگان مهاجر آبزی و کنار آبزی هستند. در میان پوشش جانوری این سه تالاب میتوان جاندارانی همچون تشی، جرد بزرگ، خرگوش، گربه دشتی، روباه معمولی، روباه سردم سیاه، شغال و گراز را سراغ گرفت.
پرندگانی همچون کشیم گردن سیاه، باکلان، حواصیل خاکستری، قار، اردک سر سیاه، اردک سیاه کاکل، اردک تاج‌دار، اردک سر سفید، خوتکا، چنگر، چوب پا، خروس کولی، تلیله کوچک، آب چلیک، کاکایی، قوی گنگ، غاز پیشانی سفید و عقاب دریایی دم سفید در این تالاب ها زندگی می کنند. در کنار آنها نیز ماهیانی از گونه های زردک، سیاه ماهی، کپورچه، آمور، کپور معمولی، پاروا، کلمه، اسبله، کامبوزیا و گاو ماهی و همچنین خزندگانی همچون لاک‌پشت برکه‌ای اروپایی، لاک‌پشت برکه‌ای خزری، لاسرتای سبز خزری، آگامای خورشید پرست، بزمجه، مار آبی، کفچه مار و افعی زندگی میکنند.
از میان پوشش گیاهی این سه تالاب میتوان گونه هایی همچون چنگال آبی، بومادران آبی، جگن، نی، هفت‌بند، آلاله آبی و لویی همچنین گیاهان آبزی علف شور، جاروی ترکمنی، گز شاهی، خارشتر، یولاف وحشی، چمن و مرغ را نام برد.
منبع : visitiran.ir/fa
