کپوبافی خوزستان
کپوبافی از صنایع دستی استان خوزستان است. کپو در لغت دزفولی به سر یا کله و اصطلاحاً هر شی کروی یا چمباتمه زده گفته می شود و در تعریف این هنر ظروف دردار کروی بافته شده را گویند. این هنر در دسته بافته های حصیری قرار می گیرد که با پیچیدن برگ خرما به دور نی هایی که کِرتَک نام دارد به شکل فتیله ای بافته می شود.
کرتک گیاهی خودرو است و در مناطق باتلاقی و گرمسیر به وفور رشد می کند. ساقه های این گیاه شبیه به ساقه های گندم و مانند نی بندبند است. این گیاه خوراک هیچ حیوان یا حشره ایی نیست و دچار آفت نیز نمی شود که این امر دوام محصولات بافته شده با این چوب را صد چندان می کند. از کرتک برای مغز ردیف های بافته شده در کپو استفاده می شود. این صنایع دستی به دست زنان با ذوق و هنرمند این استان بافته می شود و کلیه مواد تشکیل دهند‌ه آن از طبیعت خوزستان تامین می شود. در سال های اخیر برخی هنرمندان این منطقه برای اضافه کردن رنگ به آثارشان از کامواهای رنگی نیز در مراحل بافت استفاده می کنند.
برگ خرمایی که در بافت کپو استفاده می شود از دسته برگ های جوان درخت است و به همین دلیل به رنگ سفید است چرا که هنوز در معرض نور خورشید قرار نگرفته است. برگ های جوان درخت خرما را برای بافت به مدت یک روز در آب خیس می کنند.
انواع کپو را از نظر مواد به کار رفته در آن دسته بندی می کنند که عبارتند از:
1- تمام پیش به این معنا که در بافت آن از کاموا استفاده نشده است و فقط با پیش ( نام برگ درخت خرما) بافته می شود.
2- تمام کاموا به این معنا که در بافت آن از پیش استفاده نشده و فقط از کاموا استفاده شده است.
3- ترکیب پیش و کاموا. کپوها در گذشته دراندازه های بزرگ، متوسط و کوچک ساخته می شد.
اما امروزه به دلیل تنوع بخشیدن و نیاز بازار در ابعاد نقلی، زیر متوسط و خیلی بزرگ نیز بافته می شود. این محصولات شامل ظروفی چون گلدان، جا دستمالی، زیرکتری، زیر قوری، میوه خوری و انواع دیگر محصولات حصیری است.
از مهم ترین مراکز کپوبافی در استان خوزستان می توان به دزفول و روستاهای اطراف آن از جمله منطقه‌ی شهیون نام برد. به علت حساس بودن مغزی (کرتک) به رطوبت محصولات کپوبافی بهتر است در جای خشک نگهداری شود.
منبع : visitiran.ir/fa
