موزه گرمابه جاجرم (خراسان شمالی)
موزه گرمابه جاجرم که به حمام تاریخی شناخته می شود از قدمتی چند صد ساله برخوردار است و پیشینه آنرا مربوط به دوران صفویه می دانند این بنا در بافت قدیمی شهر قرار دارد و در زمان گذشته در محل پر رفت و آمد شهری قرار داشته و مکان مناسبی برای اطلاع رسانی عمومی به مردم بوده است. حمام های عمومی مکانی برای آشنایی ها و دید و بازدیدها بود و اساساً چه بسیار بحث ها و قهر و آشتی ها که در حمام صورت می پذیرفت. گرمابه ها از بناهای غیرمذهبی است که به عنوان یکی از مهم ترین بناهای شهری محسوب می شده است در این میان قرار گرفتن حمام ها در گذرگاه های عمومی، راسته ی بازارها، کاروانسراها و نزدیکی مساجد موقعیت ممتازی بدان می بخشید.
پس از گسترش اسلام در ایران گرمابه های متعددی در شهرها و روستاهای ایران احداث شد که در دوران صفویه این امر با دقت و ظرافت بیشتری انجام شد. گرمابه جاجرم به نوعی اولین و قدیمی ترین حمام این شهر محسوب می شود قسمت های مختلف این بنا عبارتند از :
1- سربنیه یا رختک کن که درواقع دالان ورودی حمام و اولین مرحله ورود به گرمابه محسوب می شود.
2- فضای چاله حوض، این بخش برای رعایت در گرم و سرد شدن تدریجی بدن تعبیه شده بود.
3- خزینه که بخش اصلی حمام است و محل شستشوی بدن است خزینه در حمام های کامل سه عدد بوده که یکی برای آبگرم، یکی برای آب سرد و در وسط آب ولرم جای می گرفت.
4- گرمخانه که مربوط به فصل تابستان بوده است. در بخش-هایی از کف گرم خانه ی حمام جاجرم با نقوش سنتی اسلیمی و ختایی تزیین شده و باعث تمایز این قسمت از سایر بخش ها شده است.
5- آب انبار و قسمت های بیرونی
6- گلخن. این اثر به سال 1386 خورشیدی به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید و پس ازچندی تحت عنوان موزه ی مردم شناسی تغییر کاربری داده است.
این موزه دارای بخش های گوناگونی است که از آن میان می توان به بخش پوشاک سنتی، بخش نمایشی استحمام به سبک قدیم که مجسمه هایی در نقش دلاک و.. فضای گرمابه های قدیمی را تداعی می کند، بخش شخصیت های برجسته ی شهرستان جاجرم، بخش باستان شناسی (آثار مکشوفه قدیمی شامل سفالینه های قدیمی اسلحه و غیره) و بخش صنایع دستی اشاره کرد. این موزه در حد فاصل مصلی و نارین قلعه که از سایر مکان های قدیمی و دیدنی شهرستان جاجرم است قرار دارد.
منبع : visitiran.ir/fa
