موزه عصر آهن
یکی از منحصر به فرد ترین و ترسناک ترین سایت موزه های جهان «سایت موزه عصر آهن» گورستانی باستانی در قعر زمین است، جایی که 38 گور در کنار هم قرار گرفته و محل به خاک سپردن زن و مرد، پیر و جوان و چندین کودک است که از عصر آهن تاکنون یعنی حدود 4 هزار سال اینجا بی صدا خفته اند. فاصله طبقاتی، گور اغنیا و فقرا از هم قابل تشخیص است؛ ثروتمندان با مال و اموال خود، زنان با زیورالات و کودکان با اسباب بازی‌هایشان به خاک سپرده شده اند.
این گورستانِ شگفت انگیز بر اثر یک حادثه و بسیار اتفاقی کشف شده است، گفته می شود در سال 1376 و در جریان ساخت یک مرکز خرید و بعد از خاک برداری از این منطقه، بقایای اجسادی که در این گورستان به خاک سپرده شده اند، نمایان می شوند، بنابراین ساخت و ساز متوقف میشود و بعد از کاوش های باستان شناسی این گورستان تاریخی از دل خاک بیرون می آید؛ سپس بقایای اجساد و اشیای درون گورها مرمت می شوند و موزه آماده بازدید می شود. به این موزه، سایت موزه گفته می شود؛ به دلیل اینکه اسکلت ها از محل دفن خود دور و به جای دیگری منتقل نشده اند و در واقع در بافت اصلی خود حفظ شده و به نمایش در آمده‌‌اند. در واقع این موزه اولین سایت-موزه و اولین موزه صحرایی کشور نیز است. از پلهها که پایین بروید به 38 گور میرسید که در سطوح مختلف قرار گرفته اند و نشان می دهند که این گورستان حالت تپه ای شکل داشته است.
اجساد در این گورها به صورت جنینی دفن شده اند که نشان دهنده اعتقاد آنها بر دین مهرپرستی یا میتراییسم است. در این دین اعتقاد به زندگی دوباره وجود داشته و اجساد در حالت جنینی به خاک سپرده می شده‌اند و دیوارهای به مثابه رحم دور آنها کشیده میشده است. همچنین در بیشتر این گورها اشیایی قرار داده شده که شامل ابزار آلات، غذا، اسباب‌بازی (برای کودکان) و یا مال و اموالی است که برای زندگی بعد از مرگ به کار مردگان می آید. در گور ثروتمندان ظروف و اشیا بیشتر و در گور سایرین اشیا کمتری قرار داده شده است.
بعضی از اجساد این گورستان آسیب بیشتری دیده اند و باستانشناسان معتقدند که این گورستان دومین قبر آنهاست، در واقع احتمالا آنها در زمان کوچ از دنیا رفته اند و در جایی به امانت به خاک سپرده شده اند و بعد از بازگشت، پیکر آنها در این گورستان دوباره خاک شده است.
به دلیل قرار گرفتن این موزه در دل زمین، رطوبت هوا زیاد است، اما برای حفاظت، اسکلتها و اشیای به جا مانده درون محفظه‌های شیشه‌ای قرار گرفته‌اند و همچنین خاک گورستان برای نگهداری بهتر از اجساد با مواد شیمایی ترکیب شده و همچنین رطوبت هوا با فن و همچنین مواد شیمیایی کاهش می یابد.
منبع : visitiran.ir/fa
