در روزگار پایانی پادشاهی صفویه، در دوران شاه عباس دوم نزدیک به 250 سال پیش، هنگامی که ارامنه از سوی امپراتوری عثمانی به ایران رانده شدند، گروهی از آن‌ها به شهر سنندج آمدند. از آن‌ها در ایران و نیز سنندج استقبال شد و به دنبال آن ارمنیان، کلیسای سنندج را ساختند. نام سازنده و معمار این سازه در میان رازهای تاریخ بر جا مانده است.
این کلیسای در کوچه‌ای در غرب خیابان نمکی و در کوی قدیمی و مسیحی‌نشین «آغه‌زمان» سنندج جای گرفته و تنها کلیسای استان است.
کلیسای سنندج زمینی به وسعت نزدیک به 1200 متر و زیربنای نزدیک به 700 متر چهارگوش دارد. شیوه ساخت و نوع معماری کلیسای سنندج به روش اصفهانی است و آمیخته ای از نماسازی بومی مانند تاق نما و ستون‌های آجری است.
از درگاه کوچه با یک دالان تا درِ کلیسا راه هست. کلیسای سنندج درگاهی کمانه دار، سردر آجرکاری و کمانی و نیز دری بزرگ و چوبی دارد. سپس یک دالان تا درگاه کلیسا راه دارد. در این دالان اتاق های نیم‌گردی جای داده شده که به هم راه دارند. پس از دالان درگاه بنیادین سازه و تالار کلیسا جای دارد. سنگ‌کاری های سردر سازه کلیسا دارای نگاره هایی از گل نیلوفر و ترنج است، که گفته می شود کار استادکاران بومی است.
پس از گذر از آستانه در و راه یافتن به دورن سازه، تالاری بزرگ از گونه تاق تویزه، با 6 ستون محور، 8 پنجره کمانی چوبی، 12 تاق و 15 چراغ دیواری جای داده شده است. چند صندلی، دو سه فرش، دسته‌های گل ساختگی، یک پیانوی شکسته و چندین قاب در تالار جا داده شده است. زمینه تالار موزاییک کار شده است و دیوارهای نمای درونی گچ‌کاری سفید دارند.
در بخش پایانی تالار کلیسا، محراب در شمال سازه نهاده شده است که با دو پله بالاتر از سطح زمینه پیرامون خود ساخته شده است. در محراب، تصویر بزرگی از حضرت مسیح و همچنین تندیسی از مریم مقدس به رنگ آبی و چند فانوس در تاق‌های پیرامون تصویرها جای دارد. دو قبر از دو کشیش در تالار بخش جنوبی دیده می‌شود.
از درون سازه دری آهنی با چلیپایی آهنی به حیاط کلیسا راه دارد. درون حیاط درختان گردو و گلهای سرخ و یک آبسنگ در بخش باختری وجود دارد. کلیسای سنندج برای آبرسانی به آبسنگ و آب‌نما در بخش جنوبی حیاط، دارای یک قنات است. چند قبر نیز در حیاط کلیسا دیده می‌شود.
از میان آرایه های سازه میتوان گلدسته را نام برد و همچنین بخش ناقوس که با کاشی‌هایی به «خط بنایی» و با آذینبندی گره چینی انجام یافته است.
