«کلیسای کانتور» که در کوی قدیمی «پنبه ریسه» شهر قزوین ایستاده است، یادگاری از جنگ جهانی دوم است. این کلیسا که با نام «برج ناقوس» و «کلیسای روسی» نیز خوانده میشود، سالهای سال گذشته و زنگ ناقوساش در شهر طنینانداز نشده است.
در شهریور سال 1320 خورشیدی، قزاقهای روس که به بهانه جنگ جهانی دوم به ایران لشکر کشیده بودند، در یکی از پایتخت های گذشته ی ایران خانه گزیدند. روسها در کوی پنبه ریسه قزوین، سازه هایی چون کنسولگری، سالن نمایش، آب انبار و دفتر کار افراشتند و روی هم رفته اینجا را به مرکزی، که در زبان روسی «کانتور» یا همان «سنتر»، خوانده میشود، دگرگون کردند.
آنها با کمک شرکت راهسازی، در کانتور، این شاید خُردترین کلیسای ایران را پی ریختند. هنگامی که آنها، در بهار سال 1325 خورشیدی، سرانجام ایران را رها کردند و از مرزهای شمالی گذشتند، ایرانیان نیز خاطره خوبی از آنها نداشتند. اینگونه بود و چنین شد که کلیسای ارتودوکس کانتور نیز رها شد.
کلیسای کوچک کانتور یک چندپهلوی ناترازمند است و از آجر سرخ ساخته شده. این کلیسای سرخ تالار، ستونها، سرستونهای مارپیچ، تاقها و تاقچه هایی دارد و آراسته به شیروانی، آجرنوار و پنجره های نعل اسبی است. میانساری کانتور آجرفرش است و نرده های آهنی دارد و دو مهندس روس زیر دو سنگ به نشان آرامگاه زیر آن آرمیده اند. درگاه کلیسای کانتور رو به سوی باختر دارد، با سقف شیروانی که به ایوان کوچکی با ستونهای چوبی درون آن میگشاید.
یک چلیپا پیچیده در تاجی از گل، که نماد مسیحیان ارتودوکس جهان است، با گچبری در دو سوی درگاه برجسته و زیباسازی شده است. در تالار روبرویی که آراسته به گچبری است، برج ناقوس با نمازخانه و نورگیرها و محرابی نیمگرد رو به سوی خاور فراز شده است. دو اتاق نیز در شمال و جنوب تالار دیده میشود که امروز به آنها دسترسی نیست.
برج ناقوس
ناقوس بر بالاي آن برج ناقوس كليسا با ارتفاع حدود 11 متر قرار گرفته است. هال شامل نمازخانه و محراب بوده كه در دو طرف آن دو فضاي مستطيل شكل قرار گرفته اند. فضاي محراب پلاني نيمدايره و بر فراز آن گنبدي قرار گرفته است. فضاي نمازخانه نيز داراي گنبد بوده و فضاهاي جانبي آن داراي پوشش تخت مي باشند. اين كليسا در نماي خارجي واجد ستون هاي تزييني مي باشد.
امروزه کاربری کلیسای کانتور برگزاری نمایشگاه هنرهای دستی است.
