موزه رضا عباسی
موزه رضاعباسی در ٢٥ شهریور ١٣٥٦در شهر تهران افتتاح گردید و یكسال بعد با پیروزی انقلاب اسلامی تعطیل شد، بعد از سه دوره بازگشایی، مجدداً در ١٦ بهمن ١٣٧٨ با تغییرات عمده و چیدمان جدید آغاز به كار نمود. مجموعه آثاری كه در موزه رضاعباسی به نمایش گذاشته شده است، یادآور گوشه ای از روزگار و ایامی بس ناشناخته و سحرانگیز و سرشار از تلاش و سخت كوشی بشر برای دوام و بقا، ستیز با طبیعت، دستیابی به نعمت ها و غلبه بر چیرگی های آن است. مراحلی كه آدمی در این رهگذر پیموده، نقش گرفته بر بازمانده هایی است كه حكایت از راز و رمز و افسون زندگی وی دارند. مجموعه مورد اشاره در پنج تالار نمایشگاه های دایمی موزه به نمایش گذاشته شده است.
تالار دوره پیش از اسلام
اشیاء محفوظ در این تالار از هزاره ششم پیش از میلاد تا پایان دوره ساسانی را در برمی گیرند. سفالینه ها و فلزهایی كه با شكل ها و طرح های ساده و دلپذیر و اكثراً الهام یافته از طبیعت، هر یك نام و نشان منطقه ای چون آذربایجان، شوش و لرستان را به همراه دارند. كشف و دستیابی به مواد و مصالح، پیشرفت دانش و مهارت فنی، ساخت آثاری را سبب گردیدند كه غلبه بر طبیعت سخت را بر آدمی هموار كردند و در دوره های ماد و هخامنشی و سالهایی كه در پی آمد، وی به چنان كمال و توانی دست یافت كه توانست به زیبایی و نقش آفرینی هم بیاندیشد و بپردازد و در این دوران آثاری متفاوت خلق كند. ظروف نقره طلاكوب دوره ساسانی كه این مجموعه نمایشگاهی را به پایان می برند، نمونه ای از این بازمانده ها را مجسم می نمایند.
تالار هنرهای اسلامی ١
در نخستین تالار دوره اسلامی، فلزاتی متعلق به دوره آل بویه كه نقش هایی از دوره ساسانی و خط نوشته های كوفی – از اولین نمادهای دوره اسلامی – را در بردارند، همراه با سفالینه هایی از سده های سوم و چهارم هجری قمری و متعلق به نیشابور با نگاشته هایی همچنان به شیوه كوفی و نمونه هایی از سفال های لعاب پاشیده و رنگارنگ منسوب به ساری به نمایش گذاشته شده اند.
این مجموعه با ظروف سفالینی از دوره سلجوقی كه با فن آوری ها و موادی دیگر گونه و نقش هایی گسترده تر ساخته شده اند: مینایی ها، نقاشی های زیر لعاب، لعاب یك رنگ ها، و زرین فام ها، كه اكثراً نیز در شهرهایی چون: ری، كاشان، جرجان تولید گشته اند، ادامه پیدا می كند. پیه سوزها، عودسوزها و ظروف فلزی دیگر دوره سلجوقی پایان بخش مجموعه این تالار هستند.
تالار هنرهای اسلامی ٢
در این تالار، آثار از قرن هفتم تا پایان سده سیزدهم هجری قمری جای دارند. با یورش مغول، گرایشها، سلیقه ها و نوع ساخته ها دگرگون شد و مراكز هنری از سویی به سوی دیگر جابه جا گردیدند. سفالینه های آغازگر این مجموعه، با رنگینه ها و زمینه های تزیینی دیگرگونه، نمونه هایی از این دستاوردها هستند. فلزات دوره تیموری بازمانده هایی چند، از این دوره پرآشوب را به نمایش می گذارند. در ادامه این مجموعه، نقش مایه ها، آذینه ها و رنگ مایه های متفاوت بر فلزها، سفالینه ها و بافته های پر نقش و نگار متعلق به دوره صفویه، روزگار دیگری را مجسم می نمایند. منسوجات، فلزات و لاكی های رنگارنگ و آذین یافته با طرح های گل و مرغ، نمونه آثاری از دوره قاجار، كه عصر نوینی را در تاریخ فرهنگ و هنرما نمایانگرند، مجموعه این تالار را به انتها می رسانند.
تالار نگارگری
از سده های اولیه دوره اسلامی – قبل از قرن ششم هجری قمری- آثار معدودی از نگاره ها به جای مانده است. شیوه های نگارگری در هر دوره به نام شهر و یا شهرهای مراكز قدرت نامیده و معروف گشته اند. آغازگر تالار نگارگری موزه نیز، برگ هایی از شاهنامه متعلق به سده هشتم و نمونه هایی از مكاتب شیراز و تبریز هستند. نگاره هایی از سایر كتاب هایی كه در ادبیات كهن ما جا و مقامی والا دارند، شیوه های هرات و شیراز در سده نهم، تبریز، قزوین و اصفهان در سده های دهم و یازدهم را به تجسم در می آورند. آثاری از رضاعباسی، نام آوری كه شیوه و سبك او، جایگاه وی را به گونه ای دیگر رقم زده است و نام پرافتخارش را بر این موزه نیز قرین ساخته است، همراه با نگاره های تنی چند از شاگردانش مجموعه دوره صفویه را به انتها می رسانند. گل های اصیل و سنتی با رنگ های چشم نواز و پرنده های نشسته برشاخسارها و سرمست از عطر دلنواز گل ها، جلوه هایی از نقش و نگاره های دوره قاجار هستند، كه مجموعه این تالار را به پایان می برند.
تالار خوشنویسی
خوشنویسی و كتابت در ایران، با نام و كلام خدا آغاز می گردد. دستنوشته هایی به خطوط كوفی، نسخ و ثلث بر صفحاتی مذهب از قرآن كریم و سایر كتاب ها، نمونه هایی از شیوه های نخستین نگارش در دوره اسلامی را در این تالار به نمایش می گذارند. این مجموعه با آثاری نگاشته شده به شیوه های نستعلیق و شكسته با قلم و رقم، بزرگانی چون: میرعماد، میرزا غلامرضا و عبدالمجید درویش ادامه پیدا می كند. نسخی از قرآن نیز زینت بخش قسمت دیگری از این فضای نمایشگاهی هستند. مشاهده سیر تحول ساختن و پرداختن كتاب نیز با نمایش نمونه هایی از نسخه های خطی متعلق به قرن نهم تا پایان سده سیزدهم هجری قمری فراهم می گردد.
آدرس : تهران، خیابان شریعتی، روبروی دانشکده برق دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی
ساعات کار : نیمه اول سال 9 الی 18 و نیمه دوم سال 8 الی 17
روزهای تعطیل : چهاردهم خرداد (رحلت حضرت امام خمینی (ره))، بیست و یکم رمضان (شهادت حضرت علی (ع)، بیست و پنجم شوال (شهادت حضرت امام جعفر صادق (ع)، نهم محرم (تاسوعای حسینی)، دهم محرم (عاشورای حسینی)، بیست و هشتم صفر (رحلت حضرت رسول اکرم (ص) و شهادت امام حسن مجتبی (ع)
منبع : visitiran.ir/fa
