مسجد شیخ لطفالله یکی از گنجینههای ارزشمند میدان نقش جهان اصفهان است. میدانی تاریخی که هر گوشهاش را که بنگرید جلوهای از معماری ایرانی مقابل چشمانتان قرار میگیرد و به سبب ارزش تاریخی و فرهنگیاش در فهرست آثار میراث جهانی یونسکو نیز به ثبت رسیده است.
مسجد شیخ لطفالله شاید نسبت به همتای دیگرش در میدان نقش جهان، یعنی مسجد امام، به جز گنبد تماشاییاش جلوهی بیرونی باشکوهی نداشته باشد. اما کافی است پا به درون این مسجد بگذارید تا از زیبایی معماری و تزئینات به کار رفته در این بنا شگفتزده شوید. کاشی کاریهای مسجد شیخ لطفالله در کنار گنبد آن از جذابترین بخشهای این بنا است.
ورودی مسجد شیخ لطفالله نیز همانند مسجد امام زاویهای ۴۵ درجهای با قبله دارد. برای حل این مشکل راهرویی طراحی شده است که با گذشتن از آن و ورود به مسجد رو به قبله قرار میگیرید. در حالی که از بیرون مسجد هیچ اثری از این انحراف دیده نمیشود.
از طرفی مسجد شیخ لطفالله مناره و شبستان ندارد و این موضوع در معماری مساجد ایران نادر است.
با ورود به مسجد و نگاهی به بالای سر خود، شگفتزده میشوید! گنبد مسجد شیخ لطفالله یکی از زیباترین گنبدهای ایران است. عظمت و تزئینات این گنبد هر بینندهای را به تحسین وا میدارد. به خصوص وقتی که نور از پنجرهها به درون راه پیدا کند و بازی رنگ و نور آغاز شود و طاووس معروف مسجد روی پوشش داخلی گنبد شکل میگیرد. ۱۶ پنجره دور تا دور گنبد مسجد شیخ لطفالله قرار دارند که باعث میشوند در تمام طول روز بخشی از نور خورشید به درون مسجد راه پیدا کند.
محراب مسجد شیخ لطفالله را نیز میتوان جزء شاهکارهای طراحی محراب در مساجد ایران دانست. کاشیکاریهای چشمنوازی زینتبخش این محراب شدهاند که نقشهای ظریف و هنرمندانهای روی آنها به چشم میخورد. لوحی در محراب مسجد شیخ لطفالله وجود دارد که روی آن عبارت «عمل فقیر حقیر محتاج بر رحمت خدا محمد رضا ابن استاد حسین بنا اصفهانی» به چشم میخورد. محمد رضا اصفهانی معمار مسجد شیخ لطفالله بوده است.
مسجد شیخ لطفالله در دوران صفویان و به دستور شاه عباس اول ساخته شده است. هدف شاه عباس از ساخت این مسجد تجلیل از شیخ لطفالله میسی، عالم بزرگ آن دوران بوده است. میراثی که پس از گذشت چهارصد سال کماکان جزء داراییهای ارزشمند اصفهان است.