مسجد جامع ارومیه یک اثر تاریخی که با شکوه فراوان در مجاورت بازار ارومیه قرار دارد، متعلق به سده هفتم هجری قمری (مربوط به ایلخانان) است. محراب این مسجد از نظر گچبری یکی از زیباترین آثار هنر معماری دوران مغول می‌باشد. این اثر در ردیف جاهای دیدنی ارومیه قرار دارد و در تاریخ ۱۵ آذر ۱۳۱۴، با شماره ثبت ۲۴۳ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
آدرس : ایران، استان آذربایجان غربی، ارومیه، خیابان امام، مجاورت بازار ارومیه
مسجد جامع ارومیه
مسجد و بازار، از دیرباز دو مکان مهمی اجتماعی ایرانیان بوده‌اند که گردشگران برای شناخت بهتر لایه‌های اجتماعی و زندگی مردم هر منطقه، در سفر به هر شهر ایرانی سراغ آن‌ها را می‌گیرند. از طرفی مسجد جامع هر شهر، بزرگ ترین، مهم‌ترین و معمولا زیباترین مسجد آن شهر به حساب می آید.
با ورود اسلام به ایران، بسیاری از مساجد بر روی آتشکدهها بنا شد. گفته میشود مسجد جامع ارومیه هم چنین پیشینهای داشته است و تاریخ ساخت آن به قرن هفتم هجری قمری باز میگردد چرا که تزیینات دیدنی این مسجد شامل گچبریها، ستونها و طاقهای مسجد، شباهت بسیاری با سبک معماری دوره سلجوقیان دارد.
سال ساخت محراب را نیز 676 هجری قمری تخمین زدهاند. در دوره‌های مختلف تاریخ آسیبهای زیادی به پیکره بنا وارد شده و هر بار اصلاحاتی صورت گرفته اما تاریخ مرمتهای انجام‌شده به درستی معلوم نیست. هرچند تاریخ تجدید بنای این مسجد معلوم نیست اما آن‌چه آشکار است، این که مسجد به همراه سایر بخشهای بافت قدیمی شهر به ویژه بازار بارها مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته است.
مسجد جامع ارومیه دارای بخشهای متعددی است. اولین بخشی که هر گردشگر با آن مواجه میشود، دو در ورودی هستند که مسجد را به بازار وصل میکنند. شبستان گنبددار قدیمی نیز از جمله بخشهایی است که نظر گردشگران را به خود جلب میکند. ساخت این شبستان را به دوره سلجوقیان و محراب مشهور مسجد را که در این بخش قرار دارد به دوره ایلخانان نسبت میدهند. گچبری محراب از جمله تزئینات قابل توجه معماری مسجد است.
چهلستون بخش دیگر این مسجد است که جدیدتر از شبستان و به شبستان قدیمی متصل است.
مصالح به کار رفته در قسمت‌های مختلف ساختمان مسجد نیز متفاوت است. مصالح اصلی شبستان و تالار چهلستون از آجر است که به خصوص در قسمت‌های بالایی به چشم میخورد.
حجرههایی در اطراف صحن مسجد جامع ارومیه قرار دارند که براساس کتیبه موجود در آن‌ها، مربوط به سال 1184 هجری قمری، یعنی اوایل دوره زندیه هستند. علاوه بر این بخشهای تاریخی، فعالیتهای گسترش و نوسازی نیز که مربوط به دو دهه اخیر است، در اطراف مجموعه مسجد به چشم میخورد.
مسجد جامع ارومیه در بافت مرکزی شهر و در مجموعه بازار قدیم ارومیه قرار گرفته و پس از بازدید از بازار و خرید سوغاتی، می‌توانید از این بنای ارزشمند دیدن کنید.
