نازک کاری یا ریزه کاری چوب ارومیه
هنرهای چوبی نامی است برای آثاری که با چوب ساخته می شود و یکی از حرفه های مهم در شهرهای ایران از جمله ارومیه نجاری است. نجاران در فعالیت های وابسته به هنر معماری نقش به سزایی داشته اند. یکی از شاخه های هنرهای چوبی نازک کاری است که از شاخصه های صنایع دستی ارومیه به شمار می رود. در نازک کاری، همانطور که از نامش پیداست، منظور ساخت وسایل کاربردی و هنری از چوب های خوش نقش و رنگ با ظرافت و دقت بالاست.
در اینکار چوب را براساس طرح و نقش موردنظر روکش می کنند. با این تکنیک، محصولات ظریف و نازک چوبی در نهایت ظرافت و دقت و زیبایی تولید می شود. آثار نازک کاری به دو روش ساخته می شود. روش نخست به گونه ای است که در آن قطعات نازک و ریز چوب، با رنگ های متفاوت بریده شده با اره و لایه لایه شده، را چنان در کنار یکدیگر قرار می دهند که گویی از قطعه ای یکپارچه ساخته شده است. سپس این قطعات را در کنار هم رنگ آمیزی می کنند.
این روش از جهاتی با روش معرق چوب قابل مقایسه است. روش دوم استفاده از یک نوع چوب، عمدتاً گردو، برای ساخت اشیا است؛ در این روش اشیا چوبی از طریق برش و سپس صیقل کاری مهیا می شوند. همچون ساخت کاسه و بشقاب، کیف، جعبه های آرایش و جواهرات. در نازک کاری از چوب هایی با رنگ روشن و سفید گلابی در کنار تیرگی گره های گردو استفاده می شود. رنگ های تیره-روشن چوب ها با توجه به پرداخت ظریف و جلاکاری در نازک کاری تضاد چشمگیری ایجاد می کند.
ساخت وسایل نازک کاری با توجه به ابعاد به دو صورت انجام می پذیرد: 1-نازک کاری اشیا چوبی با ابعاد بزرگ 2- نازک کاری اشیا چوبی با ابعاد کوچک. منظور از اشیا چوبی با ابعاد بزرگ اشیایی است همچون میز و جعبه های لوازم آرایش و غیره و اشیا چوبی با ابعاد ریز مواردی چون انواع قلمدان، قوطی های سیگار، چوبسیگاری، قاشق، بشقاب، زیورآلات زنانه و سایر آثاری از این دست را شامل می شود.
سایر چوب های مورداستفاده در نازک کاری عبارتند از چوب کیکُم، سنجد، چنار، کاج و توسکا. همچنین در این هنر ظریف از مواد دیگری چون سریشم سرد، سریشم گرم، کیلر، لاک الکل، و ابزاری چون رنده دستی و برقی، اره، لیسه، مُغار، گیره دستی و چرخ سمباده برای مقاصد مختلف از جمله برش، کنده کاری، پرداخت و غیره استفاده می کنند.
منبع : visitiran.ir/fa
