قالی بافی کرمان

قالی بافی کرمان

امروزه نام کرمان با قالی آن مترادف است این شهر، از حیث قدمت، یکی از پنج شهر تاریخی و قدیمی ایران است و از دیرباز یکی از مراکز مهم قالی­ بافی ایران به­ شمار می­ رفته است. تاریخ بافت قالی در کرمان به قرن­ها پیش، و حتی قبل از دوران صفویه می ­رسد. از قدیمی­ ترین قالی­ های این منطقه می ­توان به تخته فرشی در موزه ی حضرت رضا (علیه السلام) اشاره کرد که پیشینه آن بالغ بر پانصد سال است. قالی این منطقه همانند سایر مناطق ایران فراز و نشیب­ های بسیاری از سر گذرانده است.

کارشناسان، دوران صفویه را دوره اوج قالی­ بافی کرمان می ­دانند. در عصر قاجار صنعت بازرگانی قالی در این منطقه از رونق افتاد به­  طوری که تا اواخر قرن نوزدهم تنها شش کارگاه فعال دایر بود و تعداد دارهای قالی از سی عدد تجاوز نمی­ کرد. بعد از گذر از دوران رکود کار قالی­ بافی در کرمان رونق و توسعه ی دوباره پیدا کرد و کارگاه­ های زیادی به ­منظور صادرات قالی این منطقه به کشورهای آمریکا و انگلستان تأسیس شد به­ شکلی که در اوایل قرن بیستم هزاران دار قالی­ و صدها کارگاه فعال در مناطق مختلف این استان دایر شد.

از ویژگی­ خاص این قالی با صرف­ نظر از اصالت و تنوع طرح­ها، می­توان به “رنگرزی” آن اشاره کرد که برخی آن را شاد­ترین قالی ایران نامیده­ اند. وسعت و تنوع رنگ­ها در قالی کرمان به 30 رنگ می­رسد که از ترکیب رنگ ­های مختلف گیاهی به ­دست می­ آید و رنگرزان این رنگ ­ها را به ­شیوه ی سنتی تولید می­ کنند. از جمله رنگ ­های غیرنباتی رنگ لاکی یا گٌل­خواری را می­توان نام برد که رنگ قرمز آتشی چشمگیری است و از قرمزدانه به­ دست می ­آید.

طرح ­های قالی کرمان از تنوع و گستردگی زیادی برخوردار است. از میان معروف ترین طرح ­ها می­توان به لَچک و تُرنج کَف­ساده ی گُل­دار و بی­گُلِ کَف­ساده ی معمولی، خوشه انگوری، درختی، 33 پل، برگ چغندری، قاب قرآنی، انواع بوته مخصوصاً بته­ جقه ­ای، نقشه­ های تکراری یا طرح ­هایی نظیر خشتی لوزی، گوبلن و گل فرنگ اشاره کرد. از میان این طرح­ها طرح درختی به ده ­ها نوع مختلف کشیده می ­شود. طرح شاه­ عباسی نیز که یکی از شاخه­ های طرح خوشه انگوری است، بیشترین نقش از انواع فرش کرمان را در گذشته به خود اختصاص داده بود و امروزه دارای ده ­ها سبک و فرم مختلف است.

منبع : visitiran.ir/fa