حصیربافی خوزستان

حصیربافی خوزستان

نقد و بررسی

توضیحات

حصیربافی خوزستان

حصیربافی خوزستان

حصیر­بافی از هنر هایی است که قدمت چند هزار ساله دارد. این که محل پیدایش این هنر کدام شهر یا کشور است، اطلاع دقیقی در دست نیست. البته باستان­ شناسان آثاری از حصیر روی تکه­ های گچ مربوط به شش­­ هزار سال قبل پیدا کرده ­اند. قدیمی ترین نمونه­ ی حصیر­ بافی ایران مربوط به منطقه­  شهداد در استان کرمان است. حصیر­بافی که عبارت است از بافت نی­ های نازک در میان تارهای پنبه ­ای، از زمان مصری­ های باستان تاکنون تغییری نکرده است. بوریا­بافی در ایران حتی امروزه هم پیشه­ ی مهمی به­ شمار می ­رود و در ساخت سقف خانه ­های گلی به ­کار می­ رود. بنابراین حصیر­بافی که شامل بامبوبافی و مروابافی نیز می­ شود، یکی از حرفه­ های بسیار کهن است که شامل انواع محصولات بافته شده با الیاف، ساقه و شاخه ­های گیاهان مختلف می­شود و به­ دلیل استفاده از شاخ و برگ گیاهان در بافت آن، از اولین دست­ بافته­ های بشری محسوب می ­شود که با یکجا­نشینی و ایجاد کشاورزی به ­وجود آمده است.

مواد اولیه ­ی حصیر­بافان نقاط مختلف ایران، به ­نسبت محیط جغرافیایی عبارت است از: برگ درخت خرما (پیش)، برگ درخت خرمای وحشی نر (پُرک)، خرمای وحشی ماده (داز)، ساقه­ های نی باتلاقی مناطق گرمسیری خوزستان، مناطق سردسیر اطراف دریاچه زریوار نزدیک شهر مریوان، مرداب انزلی، اطراف دریاچه هامون (ترکه)، ساقه­ های گندم در استان ­های زنجان و آذربایجان و.. ابزار حصیر­بافی و وسایل مورد استفاده آن بسیار محدود بوده و از تعدادی ابزار ابتدایی نظیر داس، انواع کارد، سوهان، درفش، قیچی، سوزن و.. تجاوز نمی کند.

این هنر در استان­ های سیستان و بلوچستان، خوزستان، کردستان، هرمزگان، بوشهر، کرمان، یزد، فارس، مازندران، گیلان و تهران رایج است. که در خوزستان به­صورت سبدبافی، حصیربافی و بوریابافی رایج است. حصیر به ­طور عمده با دو روش مارپیچ و درهم بافته یا مشبک بافته می­شود. امروزه در نقاط مختلف خوزستان در هر فضایی که امکان دسترسی به برگ نخل و نی و ترکه امکان ­پذیر باشد می­ توان حصیر­بافی را مشاهده کرد. شهرهای آبادان، خرمشهر، شادگان و دشت آزادگان از مراکز عمده­ ی تولید این محصول است. این نوع حصیر در شهرها برای آویختن در جلوی پنجره مورد استفاده قرار می­ گیرد. عشایر نیز برای حصار پشت چادرهایشان و همچنین ساختن لانه­ ی مرغ و خروس، بره، بزغاله و.. از آن استفاده می­ کنند. بوریا یا حصیر زیر انداز از دیگر محصولات استان خوزستان است که با الیاف برگ درختان خرما بافته می­ شود این حصیر از نی مردابی که در این منطقه به ­وفور رشد می­ کند نیز تولید می­ شود. این نوع حصیر برای زیرانداز و همچنین پوشش سقف منازل کاربرد دارد. آن را روی تیرهای سقف ساختمان قرار داده و روی آن را با مصالح ساختمانی می­ پوشانند. بوریابافی فقط توسط مردان انجام می­ شود.

منبع : visitiran.ir/fa