بُرقع هرمزگان

بُرقع هرمزگان

نقد و بررسی

توضیحات

برقع هرمزگان

بُرقع هرمزگان

برقع روبندی است که در بین زنان حاشیه­ ی خلیج ­فارس به­ خصوص استان هرمزگان رایج است. برقع یک واژه ­ی عربی است. گویش مردم هرمزگان به صورتی است که حرف قاف را کاف تلفظ می­کنند، به ­همین دلیل برقع را برکه می­ گویند. در شهرستان­ های غرب هرمزگان برقع را بتیله نیز می ­نامند. برقع دارای انواع مختلفی است بعضی از آنها بزرگ و پهن بوده و همه ­ی صورت را می­ پوشاند و تنها دو سوراخ در مقابل چشم ­ها در آن وجود دارد ولی بقیه برقع ها نازک و قیطانی است و تنها قسمتی از چشم ­ها و ابروها را می­ گیرد.

این روبند از گذشته­ های دور در این منطقه مورد استفاده بوده و سیر تکاملی خود را نسل به نسل سپری کرده تا به امروز رسیده است. برقع در مناطق گوناگون حاشیه ­ی خلیج ­فارس با­توجه به ­شرایط مختلف اقلیمی، اعتقادی، اجتماعی و فرهنگی به ­انواعی تقسیم می­ شود که متناسب با شرایط آن منطقه است. دلایل استفاده از برقع عبارتند از حفظ حجاب، محافظت پوست صورت در برابر نور خورشید، ناشناس ماندن در شغل­ هایی چون دست فروشی، پیله­ وری و هم­چنین برای زیبایی و زینت است. از میان برقع ­ها سه گروه برقع مرسوم ­تر است که به ­نام­های برقع نخی، برقع پارچه ­ای و برقع شیله ­ای شناخته می­ شود.

برقع نخی بیشتر در روستای کوه ­مبارک واقع در حوزه ­ی غرب شهرستان جاسک، در شرق استان هرمزگان ساخته می­ شود. بومیان منطقه این برقع را گُل­و­طوف می­ نامند شاید بتوان گفت منظور از طوف همان طوفان است. این برقع به ­شکل چهارگوش است، ترکیب­ بندی متقارن دارد و اگر برقع به ­صورت کاربردی روی صورت زن تصور شود نقطه­ی تاکید چشمان شخص است که از برقع استفاده می­ کند. گویی تمام زحمات و کارهایی که برای برقع انجام می­ شود برای گرامی­داشت چشم­ هاست. در این منطقه به هر کدام از گره­ هایی که با نخ قرمز روی زمینه ­ی مشکی سوزن­ دوزی می­ شود کال گفته می­ شود. از کنار هم قرار گرفتن این نقطه­ ها یا کال­ ها، خط­هایی ایجاد می­ شود که به ­آن زِره می ­گویند. این کال­ ها و زره ­ها باعث ایجاد بافت­ هایی در برقع می­ شوند که به ­لحاظ بصری فضای خوشایندی را برای مخاطب ایجاد می ­کند. زره­ ها عمدتاً به­ رنگ قرمز و سبز است. در آداب و رسوم مردمان این مناطق آبتنی در دریا خصوصاً روزهای چهارشنبه برای رفع بلایای ناشی از چشم شور یا چشم زدن از اعتقادات قدیمی به­ شمار می­ رود. در مواردی آب دریا را در ظرفی گذاشته و به در حیاط خانه آویزان می­ کنند که رفع بلا شود بنابراین اعتقاد نقش چشم­ بند را به ­عنوان نمادی از رفع بلا و چشم زخم به­ رنگ آبی و سفید روی برقع اجرا کرده ­اند.

منبع : visitiran.ir/fa